Stellen, een belangrijk onderdeel binnen taal. Ik besteed hier veel aandacht aan in de klas, zo krijgen mijn leerlingen wekelijks een nieuwe stelopdracht n.a.v. een uitgebreide les. Deze ‘startles’ vindt altijd plaats op maandag, zodat de andere dagen verder aan de stelopdracht gewerkt kan worden. Vrijdag moet het af zijn en dus ingeleverd zijn met een tekening. Maar, wat gaat hier allemaal aan vooraf?
Ik probeer je een kijkje te geven binnen zo’n ‘start-les’. Zo’n les maak ik volledig zelf, aan de hand van EDI 2.0 en in combinatie met Assessment For Learning met mijn eigen sausje eroverheen. Wat doe ik dan precies?
- Voorkennis activeren:
Om ‘dat wat ze al weten’ te kunnen koppelen aan de nieuwe informatie, laat ik verschillende teksten op het bord zien. Deze hoeven niet volledig gelezen te worden, het gaat om het herkennen van teksten. Ik geef hier een stelling bij en de leerlingen moeten naar links als het fout is en naar rechts als het goed is. Dit wordt telkens kort nabesproken. Wat weten we al? Waar herkennen we bepaalde teksten aan? Wat voor doel hebben deze teksten?
- Lesdoel achterhalen:
Nadat we in de ‘stel-stand’ staan, open ik de les met iets prikkelends. (zie foto onder deze tekst) Tijdens deze les was dit een zelfverzonnen krantenartikel ‘Nieuwste Airforce Telefoon’, een bijzonder (aansprekend) onderwerp met een gekke foto van mezelf. Hierdoor is er direct interesse en vooral ‘nieuwsgierigheid.’ Aan de hand hiervan gingen we in gesprek over wat hier stond, waarom dit je pakt en wat dit voor tekst is. Daarna werd er door de leerlingen onderling nagedacht wat het lesdoel van deze les zou zijn, namelijk het schrijven van een krantenartikel.
- Instructie concept
Ik leg vervolgens simpel en kort uit wat de definitie van een krantenartikel/nieuwsbericht is en geef hier concrete en visuele voorbeelden bij.
- Instructie vaardigheid & begeleide inoefening
Nadat de definitie van het concept duidelijk is gaan we over naar het onderdeel waarbij duidelijk wordt waar een krantenartikel aan moet voldoen. Ik geef aan de hand van het voorbeeld-krantenartikel een x-aantal succescriteria. Niet alle criteria geef ik direct weg, we ontdekken er samen nog 2 en vervolgens gaan de leerlingen in tweetallen uiteen om zelf na te denken over de criteria waar een krantenartikel nog meer aan moet voldoen. De leerlingen krijgen, om hen op weg te helpen, twee voorbeelden met een venndiagram. Hierin beschrijven ze wat overeenkomsten en verschillen zijn. Zo komen ze erachter wat een goed krantenartikel echt moet hebben. Nadat de leerlingen samen tot succescriteria gekomen zijn, bespreek ik met de klas de twee artikelen. Welke feedback zouden we kunnen we deze ‘kinderen’ geven aan de hand van de checklist? Missen we nog onderdelen? Kunnen we nu aan de slag?
- Kleine lesafsluiting
Na het opstellen van de check-list pakken de leerlingen ieder een eigen titel van het bord. Dit is hun richtlijn en houvast voor het krantenartikel. Ik check wie er nog extra hulp kan gebruiken. De leerlingen gaan nu aan de slag met de check-list en ik help de leerlingen die dit nodig hebben, even op weg. We stellen bijvoorbeeld samen een wie, wat, waar op. Ik geef concrete voorbeelden en schrijf in Word mijn eigen krantenartikel zodat ze een beeld krijgen van de instructie die ik geef.
- Zelfstandige verwerking
Iedereen is bezig met het schrijven van zijn krantenartikel. Ik loop rond, observeer en geef gericht feedback. Na ongeveer een kwartier schrijven doe ik een ‘mid-lesson-stop’. Iedereen stopt met schrijven en wisselt van blaadje & check-list. (Nee, ze zijn nog niet klaar! Dat is juist het punt!) Aan de hand van de opgestelde criteria kan er gericht feedback gegeven worden door een maatje, midden-in het proces. Er wordt afgevinkt wat al terug te lezen is in het krantenartikel en er worden twee complimenten en 1 verbeterpunt opgeschreven. Met deze feedback op zak gaat iedereen weer verder, de feedback moet direct verwerkt worden.
- Grote lesafsluiting
Na dik een uur stop ik de les. De krantenartikelen zijn nog niet af, dat is het doel ook niet. Om een goed krantenartikel te schrijven moet er tussentijds meerdere keren feedback gegeven worden waarna de leerling zijn artikel kan bijstellen. Ik sluit de les af met Lumio, waar leerlingen hun antwoord op de volgende vragen naar het bord sturen: ‘Hoe was jouw werkhouding? Wat ging er goed? Wat kon beter? Welke mooie feedbackpunten kreeg je en hoe ga je nu verder?’ Na een kort gesprek sluit ik de les af en is de opdracht voor de leerlingen hun klad artikel af te maken in de loop van de week en zelf te checken of aan alle criteria voldaan is. Als ze dit zelf gecheckt hebben vragen ze feedback aan een maatje, wederom met de checklist. (Dit allemaal in de loop van dezelfde week) Als deze feedback verwerkt is, in het klad (met potlood), leveren ze het in bij mij en krijgen ze voor de laatste keer feedback. Na goedkeuring van het klad, mag het ‘net’ geschreven worden in het opstelschrift waar dan een tekening bij komt. Dit wordt op vrijdag ingeleverd zodat ik een blik kan werpen op de laatste versie. Zo ontstaat er een heel schrift vol met stelopdrachten die we weer kunnen laten zien aan ouders.
Wat ik zie bij mijn leerlingen is dat ze in een korte tijd, aanzienlijk beter geworden zijn in het stellen. Ze zijn gewend aan het herschrijven van hun tekst, leren kritisch kijken naar andermans- maar ook eigen werk en nemen feedback ook weer mee naar een volgende opdracht. Een mooie ontwikkeling!
Wil jij precies weten hoe deze les verloopt? Ben je benieuwd naar de opbouw? Wil je ook zo’n les geven of wellicht precies dezelfde les geven? Via deze link (klik) om je bij de materialen. Voor een kleine prijs kun je de gehele les aanschaffen. Naar aanleiding van de PowerPoint zou je je vervolg stellessen volgens dezelfde opbouw kunnen geven.
De materialen:
- De gehele PowerPoint met alle opdrachten/fases.
- Toegang tot het zelfgemaakte krantenartikel als startopdracht.
- De check-list (het succescriteria formulier)
- Meer dan 25 pakkende krantenkoppen (titels).
- Een venndiagram met 2 verschillende krantenartikelen om feedback op te geven. (Als in: ‘Geschreven door kinderen’)
- Toegang tot een uitgebreidere video.
